ÇELİK BORU VE PROFİL NASIL ÜRETİLİR

Çelik Boru/Profil Üretimi

Çelik boru/profil üretimi hem üretim yöntemine hem de kaynak yöntemine göre farklılaşan çeşitli yöntemlerle yapılmaktadır. Kaynaklı (dikişli) ve kaynaksız (dikişsiz) olarak iki temel imalat yöntemi bulunmaktadır. Dikişli imalat da kendi içinde “boyuna kaynak” ve “toz altı kaynak” olarak ikiye ayrılmaktadır.

 

1. Kaynaklı (Dikişli) İmalat

 

•  Boyuna Kaynaklı İmalat (ERW - Electric Resistance Welding)

Rulo halinde temin edilen HR ya da CR çelik hammaddeler, üretilecek olan borunun çapı ya da profilin çevre ölçüsü dikkate alınarak, şeritler halinde dilinir. Dilme işleminden sonra dilinmiş şeritler, akümülasyon hattı denen bölgede, kaynak hattına verilmek üzere toplanır. Kaynak hattına verilen şerit, kaynak noktasına kadar makaralarla tasarlanmış hat üzerinde, her makarada belli bir deformasyona uğrayarak, kaynak bölgesine boru şeklini almış olarak gelir.

ERW kaynak metodunda sacın iki ucu, katı fazda ancak ergime sıcaklığına yakın derecelere kadar ısıtılarak ve aynı zamanda belirli bir basınç altında birleştirilir. Yüksek sıcaklık ve basınç altında sacın iki ucu birbiri içine girerek, tek bir parça haline gelmiş olur ve kaynak tamamlanmış olur.

Kaynak işleminin tamamlanmasından sonra sıcaklığın düşmesine paralel olarak borunun iç ve dış yüzeyinde “çapak” diye tabir edilen çıkıntılar oluşur. Dış çapak mutlaka alınırken, iç çapak borunun kullanılacağı uygulamaya göre tercihen alınabilmekte ya da bırakılmaktadır.

Bundan sonraki aşama ise, ölçü makaralarında son çap ya da çevresel değerlerin temin edilmesini sağlayan aşamadır. Bu aşamada ürünün dış ölçüleri makaralar ile nihai haline getirilir ve sonrasında boy kesme işlemi ile üretimin ilk aşaması tamamlanır. Son aşamada ise ürünler; istenilen ihtiyaca göre, kaynak ağzı, boyama, hidrostatik test, son kontrol, paketleme gibi bitirme işlemlerine alınır.

 

• Toz Altı Kaynağı ile İmalat (SAW - Submerged Arc Welding)

 

Temelde ERW yöntemiyle yapılan üretimi denk proseslere sahip olan SAW yöntemi; büyük çaplı boruların imalatında kullanılır. HR çelik hammadde ile yapılan üretimde, üretilen borular genelde 219,1 mm ve üstü olmakla beraber; petrol, gaz, su, yanıcı veya yanmayan benzeri sıvıları taşımak için kullanılan hat borularıdır. Genel amaçlı çelik konstrüksiyon işlerinde de kullanılabilir. Yüksek akımla yapılan kaynak sayesinde anlık ısı değişimleri pek gözlenmez ve kaynak bölgesinin (haz bölgesi) birleşiminin düzgün olmasını sağlar.

 

1. Kaynaksız (Dikişsiz) İmalat

Dikişsiz boru imalatı, ana hammaddenin kütük olarak kullanıldığı ve prosesler arasında yapılan ısıl işlemlerle beraber bu kütük hammaddenin ilgili boru çapına çekildiği, şekil verildiği bir imalat yöntemidir.